Tìm hiểu về tranh gốm sứ Bát Tràng: tranh gốm là gì? tranh sứ là gì?

26-11-2018, 11:04 am

Chơi tranh là một thú vui rất tao nhã của người Việt, không những thể hiện cái tôi về nghệ thuật của gia chủ mà còn trang trí cho ngôi nhà thêm phần sinh động và độc đáo. Nói đến sự lâu bền, trường tồn với thời gian thì tranh gốm sứ Bát Tràng được đánh hàng đầu trong các loại tranh, như: tranh sơn dầu, tranh cát, tranh lụa, tranh đá quý...

1. Tìm hiểu về tranh gốm sứ

Tranh gốm sứ là loại tranh nổi tiếng gần xa được rất nhiều người ưa chuộng. Tranh gốm sứ Bát Tràng được sản xuất từ đất gốm và đất cao lanh trắng. Thợ thủ công vẽ hoặc đắp nổi các họa tiết bằng tay và được nung ở nhiệt độ cao: 1200 độ C nên màu của tranh được lưu giữ lại mãi mãi.

Chủ đề của tranh gốm Bát Tràng thường là: Tứ bình, cảnh sơn thủy hữu tình, cảnh tùng trúc cúc mai, chợ quê, cổng làng, phố cổ…

Tranh gốm sứ Bát Tràng được chia làm hai loại: tranh gốm và tranh sứ. Tuy nhiên, nhiều người vẫn chưa biết tranh sứ là tranh như thế nào?

2. Tranh gốm là gì?

Tranh gốm là dòng tranh làm từ đất đất đỏ, không được bao phủ bởi một lớp men bóng trên bề mặt, hoa văn trang trí là các họa tiết có thể vẽ trên bề mặt tranh hoặc đắp nổi lên bằng tay.

3. Tranh sứ là gì?

Tranh sứ là tranh làm từ đất cao lanh trắng, được bao phủ bởi một lớp men bóng trên bề mặt, hoa văn trang trí được vẽ hoàn toàn thủ công bởi người nghệ nhân Bát Tràng.

4. Cách chọn tranh gốm sứ

Khi chọn mua tranh gốm sứ, bạn cần phải lưu ý một số chi tiết sau:

Tranh gốm sứ Bát Tràng hoa văn đắp nổi có các họa tiết đắp nổi sắc nét, các góc tranh và mép tranh không bị trầy xước.
Nếu là tranh sứ phải có bề mặt nhẵn bóng, hoặc có vân như vân vải lụa, hoa văn được vẽ sắc nét
Đặt tranh trên một mặt phẳng để đo độ phẳng của tranh.
Gõ nhẹ tranh để nghe tiếng kêu, nếu tranh phát tra tiếng coong coong thì tranh đạt tiêu chuẩn, nếu nghe tiếng gõ tranh cạch cạch thì có thể tranh đã bị nứt âm (vỡ gió). Khi đó bạn nên lựa chọn một tấm tranh khác.
Khi ngắm tranh bạn nên đặt tranh ở xa khoảng 2-3 mét để chiêm ngưỡng toàn cảnh bức tranh. Các cụ đã có câu “Tranh ngắm xa, hoa ngắm gần” đó là kinh nghiệm ngắm tranh quý báu mà ông cha ta truyền đạt lại cho con cháu.
Ngoài việc ngắm tranh bạn nên quan sát kỹ khung tranh để tránh trầy xước sơn.
Theo các bước chọn tranh sứ như trên, chắc chắn bạn sẽ chọn được bức tranh ưng ý.

5. Phân biệt tranh gốm và tranh sứ

Tranh gốm và tranh sứ của làng gốm Bát Tràng thực ra là 2 loại tranh hoàn toàn khác nhau về tính chất mà trước giờ mọi người vẫn hay lẫn lộn và không phân biệt được đâu là tranh gốm, đâu là tranh sứ mà cứ gọi chung chung là tranh gốm sứ. Do đó, trong bài viết này chúng tôi sẽ chia sẻ thêm cho bạn về sự khác nhau giữa hai dòng tranh này:

Dựa vào nguyên liệu:

– Tranh sứ được làm từ đất trắng, do đó, khi ra lò sản phẩm thô không men sẽ có màu trắng. Còn với tranh gốm thì ngược lại, do được làm từ đất đỏ nên sản phẩm khi ra lò sẽ có màu đỏ, sản phẩm có phần thô (thô nhưng nghệ thuật).

Dựa vào chất lượng

– Tranh sứ bao giờ cũng đường nét rõ ràng, tinh xảo hơn so với tranh gốm điểm chung duy nhất của chúng là được nung từ đất.

– Tranh gốm không được sắc nét như tranh sứ, chúng thường tạo cảm giác thô ráp, mộc mạc, tạo cảm giác hoài cổ. Thường tranh gốm được đắp nổi các họa tiết lên trên mặt tranh còn tranh sứ thường được vẽ trơn trên nền đất trắng.