Lịch sử hình thành làng nghề gốm sứ Bát Tràng

01-08-2018, 10:57 am

Thương hiệu gốm sứ Bát Tràng đã xuất hiện với bề dày lịch sử hơn 500 năm, gây được hiệu ứng với đông đảo khách hàng trong và ngoài nước biết đến. Vậy để rõ hơn về lịch sử hình thành làng nghề gốm sứ Bát Tràng, hãy cùng Gốm sứ Bảo Khánh tìm hiểu qua bài viết dưới đây nhé.

Khái quát làng nghề gốm sứ Bát Tràng

Làng gốm sứ Bát Tràng cao cấp còn hay được gọi tắt là Làng gốm Bát Tràng thuộc hai thôn Bát Tràng và Giang Cao nằm ở tả ngạn sông Hồng, nay thuộc xã Bát Tràng, Gia Lâm, Hà Nội, cách nội thành Hà Nội hơn 10km về phía Đông Nam.

Với sự đầu tư và quan tâm của Đảng và Nhà nước, làng gốm Bát Tràng ngày càng được phát triển mạnh cả về sản phẩm và năng suất lao động để mang đến cho người tiêu dùng những mặt hàng gốm sứ bền và đẹp nhất. Hiện nay, làng gốm Bát Tràng không chỉ có những sản phẩm gốm sứ nổi tiếng mà còn là địa điểm được đông đảo du khách trong và ngoài nước biết đến.

Nguồn gốc Gốm Sứ Bát Tràng

Huyền thoại về nguồn gốc của làng gốm Bát Tràng đến nay vẫn được những con người nơi đây tự hào kể lại:

Tương truyền rằng, nghề gốm Bát Tràng đã có từ thời nhà Lý, ngang với thời Bắc Tống, tức là trước năm 1127. Năm 1010, vua Lý Thái Tổ dời đô từ Hoa Lư về Thăng Long - lấy Thăng Long làm trung tâm chính trị của nước Đại Cồ Việt. Cũng cùng lúc này, 5 dòng họ làm nghề gốm nổi tiếng của làng Bồ Bát, huyện Yên Mô, phủ Trường Yên (nay thuộc Yên Mô - Ninh Bình) là Trần, Vương, Nguyễn, Lê, Phạm đã quyết định đưa các nghệ nhân làm gốm và gia đình dời làng di cư về kinh thành Thăng Long tìm đất lập nghiệp. Đến Bạch Thổ phường (nay là xã Bát Tràng, huyện Gia Lâm, Hà Nội) - nơi có nguồn nguyên liệu tốt để làm đồ gốm là đất sét trắng, 5 dòng họ đã kết hợp với dòng họ Nguyễn ở đây mở lò sản xuất gốm, lập nên làng gốm Bát Tràng.

Theo ký ức và tục lệ dân gian thì trong số các dòng họ ở Bát Tràng, có dòng họ Nguyễn Ninh Tràng. Có ý kiến cho rằng Nguyễn Ninh Tràng là họ Nguyễn ở trường Vĩnh Ninh, một lò gốm ở Ninh Bình, nhưng chưa có tư liệu xác nhận. Gia phả một số dòng họ ở Bát Tràng như họ Lê, Vương, Phạm, Nguyễn... ghi nhận rằng tổ tiên xưa từ Bồ Bát di cư ra đây (Bồ Bát là Bồ Xuyên và Bạch Bát). Ngày nay, Bồ Xuyên và Bạch Bát là hai thôn của xã Yên Thành, huyện Yên Mô, tỉnh Ninh Bình, vùng này có loại đất sét trắng rất thích hợp với nghề làm gốm. Theo truyền thuyết và gia phả một số họ như họ Vũ ở Bồ Xuyên, ngày xưa cư dân Bồ Bát chuyên làm nghề gốm từ lâu đời. Điều này được xác nhận qua dấu tích của những lớp đất nung và mảnh gốm ken dày đặc tìm thấy nhiều nơi ở vùng này.

Những đợt di cư tiếp theo đã biến Bát Tràng từ một làng gốm bình thường đã trở thành một trung tâm gốm nổi tiếng được triều đình chọn cung cấp đồ cống phẩm cho nhà Minh.

Như vậy, gốm sứ Bát Tràng đã có từ rất lâu đời và trải qua nhiều thăng trầm của lịch sử, lúc thịnh, lúc suy. Tuy nhiên, Ngày nay Gốm sứ Bát Tràng vẫn giữ được những vẻ đẹp độc đáo và tinh xảo trong từng sản phẩm, đưa sản phẩm gốm sứ Bát Tràng ngày càng hội nhập và phát triển ra thị trường thế giới.